Eikenhout is een van de meest gebruikte loofhoutsoorten in Europa en wordt ook veel geïmporteerd uit Noord-Amerika. Het hout staat bekend om zijn licht- tot goudbruine of rozebruine kleur en duurzame eigenschappen, waardoor het ideaal is voor een breed scala aan toepassingen, zowel binnen als buiten. Hier volgt een uitgebreide beschrijving van de kenmerken, herkomst, kleur en tekening, duurzaamheid, bewerking en toepassingen van Europees en Amerikaans eikenhout.
Herkomst
Eikenhout komt van bomen van het geslacht Quercus, die groeien in het noordelijke halfrond, voornamelijk tussen de 45ste en 50ste breedtegraad. In Europa ligt het groeigebied wat hoger door het zeeklimaat, terwijl het in Noord-Amerika wat lager ligt door het landklimaat. Europees eiken (Quercus petraea en Quercus robur) en Amerikaans eiken (Quercus alba voor wit eiken en Quercus rubra voor rood eiken) zijn de meest voorkomende soorten.
Kleur en Tekening
-
Europees Eiken:
- Kernhout: Licht- tot goudbruin.
- Spinthout: Bleek.
- Tekening: Duidelijke vlammen op dosse, strepen op kwartiers gezaagd hout.
-
Amerikaans Eiken:
- Wit Eiken: Licht- tot goudbruin kernhout, vergelijkbaar met Europees eiken.
- Rood Eiken: Lichtbruin tot rozebruin kernhout.
- Tekening: Grotere groeiringen en grovere tekening dan wit eiken.
| Kenmerk | Europees Eiken | Amerikaans Wit Eiken | Amerikaans Rood Eiken |
|---|---|---|---|
| Kernhout | Licht- tot goudbruin | Licht- tot goudbruin | Lichtbruin tot rozebruin |
| Spinthout | Bleek | Bleek | Bleek |
| Tekening | Vlammen op dosse, strepen op kwartiers gezaagd | Grotere groeiringen, grovere tekening | Grotere groeiringen, grovere tekening |
Duurzaamheid
- Europees Eiken: Matig duurzaam tot duurzaam (natuurlijke duurzaamheidsklasse II/III).
- Amerikaans Wit Eiken: Matig duurzaam tot duurzaam (natuurlijke duurzaamheidsklasse II/III).
- Amerikaans Rood Eiken: Weinig duurzaam (natuurlijke duurzaamheidsklasse IV).
Kwaliteitsnormen
- Europees Eiken: Belgische norm NBN EN 975-1: 1996 voor de uitzichtkwaliteit.
- Amerikaans Eiken: Amerikaanse normen of cutting-systeem, waarbij een percentage van het houtoppervlak foutvrij moet zijn.
Droging en Vochtgehalte
Eikenhout moet in twee stappen worden gedroogd om vervormingen, scheuren en collaps te voorkomen. Eerst wordt het hout aan de lucht gedroogd tot een vochtgehalte van 35-40%, daarna wordt het verder gedroogd in een droogkamer.
| Droogproces | Beschrijving |
|---|---|
| Luchtdroging | Tot 35-40% vochtgehalte, uit de zon en uit harde wind. |
| Droogkamer | Versneld drogen tot het nodige vochtgehalte. |
Bewerking
Eikenhout is zowel machinaal als met de hand goed te bewerken. De ideale hoek voor snijgereedschap is 20°. Voorboren is aanbevolen om splijten te voorkomen. Eikenhout kan goed worden gelijmd, gebeitst en gelakt. Europees eiken bevat meer looizuur, wat zorgt voor verkleuring rond metalen bevestigingsmiddelen.
Technische Specificaties
| Eigenschap | Waarde |
|---|---|
| Gemiddelde volumieke massa | 710 kg/m³ |
| Radiale krimp (60-30% h.r.) | 0,8% |
| Radiale krimp (90-60% h.r.) | 1,2% |
| Tangentiële krimp (60-30% h.r.) | 1,2% |
| Tangentiële krimp (90-60% h.r.) | 2,1% |
| Werken (60-30% h.r.) | 2% |
| Werken (90-60% h.r.) | 3,3% |
| Buigsterkte | 97 N/mm² |
| Elasticiteitsmodulus | 12.500 N/mm² |
| Druksterkte (evenwijdig met de vezel) | 50 N/mm² |
| Schuifsterkte | 10 N/mm² |
| Hardheid (Janka) – kops | 4900 N |
| Hardheid (Janka) – langs | 6049 N |
Commerciële Afmetingen
| Europees Eiken Ongeschaafd | Amerikaans Eiken Ongeschaafd |
|---|---|
| Paneel- en lijsthout | Paneel- en lijsthout |
| Dikte: 13/15/18/20 mm | Dikte: 26/32/40/52/65/80 mm |
| Breedte: vallende breedtes van 155 mm en breder | Breedte: vallende breedtes van 155 mm en breder |
| Boolhout | Boolhout |
| Dikte: 18/27/34/41/52/65/70/80 mm | Dikte: 26/32/40/52/65/80 mm |
| Gekantrecht hout | Gekantrecht hout |
| Dikte: 27/34/41/52 mm | Breedte: 100 mm en meer |
| Lengte: 400 tot 2100 mm en meer | Vaste breedtes: 26×105/26×130/26×155/26×180/26×205 mm |
| Friezen | Friezen |
| Dikte: 20/27/32/41/52 mm | Breedte: 40/50/60/70/80/90 mm |
| Lengte: 250 tot 2100 mm | Lengtes: 2150 tot 4900 mm, opgaand per 300 mm |
| Kepers | Kepers |
| Dikte: 27×27/30×30/40×40/50×50/60×60/70×70/80×80/100×100 mm | Hout voor kapconstructies in lengtes van 400 tot 1500 mm en meer |
Toepassingen
Eikenhout is geschikt voor diverse toepassingen, waaronder:
- Binnen: Snijfineer, parket, binnendeuren, meubels, binnenbetimmering, plint- en lijstwerk, trappen.
- Buiten: Buitendeuren, buitenschrijnwerk, gevelbekleding, bouwhout, waterbouwkundige werken (behalve voor Amerikaans rood eiken).
Conclusie
Eikenhout, zowel Europees als Amerikaans, is een veelzijdige en duurzame houtsoort die breed inzetbaar is in zowel constructieve als decoratieve toepassingen. Met zijn aantrekkelijke kleur, goede bewerkbaarheid en duurzaamheid is het een uitstekende keuze voor uiteenlopende projecten in de bouw en meubelindustrie.